Genelde yaş ile birlikte gelişen katarakt, şeker hastalığı, darbe, ilaç kullanımı gibi durumlarda ortaya çıkabildiği gibi yeni doğan bebeklerde de görülebiliyor. Göz merceğinin saydamlığının yitirmesi sonucu görme bulanıklığı ile başlayan belirtiler yaşam kalitesini ciddi oranda etkiliyor.
Yaşla birlikte gözde ortaya çıkan katarakt hastalıklar başta olmak üzere, kaza ve ilaç kullanımı ve doğumsal olarak da görülebiliyor. Görme bozuklukları, ışığa hassasiyet, göz kamaşması, çift görme, okuma zorluğu, gece görüşünde bozulma, renklerde soluklaşma veya sararma, gözlük numaralarının sık değişmesi gibi belirtiler kataraktın işareti olabilir.
KATARAKT NEDİR?
Katarakt göz içindeki merceğin saydamlığını yitirmesidir. Görme bulanıklığı belli bir seviyeye geldiğinde tedavi edilmelidir. Katarakt orta yaş üstü kişilerde görülen bir göz hastalığı olmakla beraber; şeker hastalarında, yeni doğan bebeklerde, göze gelen fiziksel darbeler sonucu, uzun süreli kortizonlu ilaç kullanan kişilerde de görülmektedir.
KATARAKT BELİRTİLERİ NEDİR?
Yaş almanın kaçınılmaz bir sonucu olan katarakt, göz merceğinde oluşan bulanıklıktır. Halk dilinde perde inmesi de denilen katarakt genellikle yaşlanmanın etkisiyle oluşur. Görmede yavaş yavaş meydana gelen azalma, ışığa hassasiyet, göz kamaşması, çift görme, okuma zorluğu, gece görüşünde bozulma, renklerde soluklaşma veya sararma, gözlük numaralarının sık değişmesi gibi yakınmalar ile hekime başvurulur. Fakat bazı hastalarda kataraktın ilerlemesi ile uzak görme bozulurken yakın görme geçici olarak düzelebilir bu durum hastaları yanıltmamalıdır.
KATARAKT NASIL TEDAVİ EDİLİR?
Kataraktın tedavi şekli cerrahidir. İlaçla veya gözlükle tedavi edilebilen bir rahatsızlık değildir. Ne yazık ki ilerlemesini durdurabilecek etkili bir yöntem yoktur. Katarakt cerrahisi yöntemi, dikişsiz ameliyat olarak bilinen FAKO yöntemidir. Her ne kadar halk arasında bu yöntem lazer olarak bilinse de aslında ultrason gücünü kullanan bir yöntemdir. Lazer yöntemleri de FAKO cerrahisine entegre edilebilir. FAKO yöntemi ile saydamlığını yitirmiş göz içi merceği ultrason gücü ile eritilir ve yerine katlanabilir kalıcı bir göz içi lensi yerleştirilir. Katarakt ameliyatı, ameliyathane koşullarında ve özel ameliyat mikroskoplarıyla uygulanır.
KATARAKT AMELİYATINDA KULLANILAN MERCEK TÜRLERİ NELERDİR?
Katarakt ameliyatlarında kullanılan bütün mercekler aynı özelliğe sahip değildir. Göz içine yerleştirilen yapay mercek, kişinin yaşamı boyunca gözün içinde varlığını sürdürür. Katarakt ameliyatı öncesi mercek seçimi tüm hayatınızı etkileyecek bir karar olduğundan hekiminizin tavsiyesini önemseyerek karar vermeniz gereken bir durumdur.
Mercek seçimi hastanın mesleğine, hayat tarzına, gece araç kullanma miktarına, kişisel özellikleri, spor ve hobilerine göre detaylı bir biçimde değerlendirilmeli ve ona göre seçilmelidir. Hekim, hastanın gözüne ait yapısal özellikleri ve daha önce lazer cerrahisi veya başka göz ameliyatı geçirip geçirmediğini detaylı bir şekilde değerlendirmeli buna göre uygun lensi önermelidir.
Katarakt ameliyatlarında kullanılan mercekleri üç gruba ayırabiliriz. İlk gruptaki monofokal dediğimiz tek odaklı mercekler ile hasta uzağı görür ancak yakını görmek için örneğin, kitap, gazete okumak için yakın gözlüğü takmak zorundadır.
İkinci gruptaki mercekler ise yakın ve uzak olmak üzere iki odaklı bifokal merceklerdir; hasta hem yakını hem de uzağı gözlüksüz görür ancak orta mesafe dediğimiz yani 40 cm ile 2 metre arasında kalan mesafe görülemez.
TRİFOKAL AKILLI MERCEK TEDAVİSİ
Akıllı lensler dediğimiz trifokal mercekler ise üç odaklıdır ve bu sorunu çözen merceklerdir. Bu mercek takıldığında, hasta gözlüksüz olarak uzağı, yakını ve ara mesafeyi (40 cm ile 2 metre arasındaki mesafe) iyi görebilir.
Trifokal göz içi lensleri uzağı ve yakını iyi görmeyi sağlarken aynı zamanda orta mesafede de iyi bir görüş sağlamak amacıyla geliştirilmiş lenslerdir. Orta mesafe dediğimiz; bilgisayar kullanım mesafesi, televizyon izleme mesafesi, masa üstü ve mutfak tezgahına erişim mesafesi gibi görme kalitesinin önemli olması gereken mesafelerde de görüş sağlanır.
Merceklerin UV koruma özelliği, gözlerinizi güneş ışınlarının zararlı etkilerinden koruyarak yaşa bağlı oluşacak hastalıklardan korur. Bu anlamda hekim ile hastanın mercek seçimi için detaylı biçimde görüşmesi gereklidir.